การฟัง 3 แบบ

From all around / 8 June 2021 / 39

ถ้าถามว่าทักษะอะไรที่สำคัญในการทำงาน และมาแรงอย่างต่อเนื่อง ต้องบอกว่าทักษะเรื่องการสื่อสาร หรือ communication skill จะอยู่ใน Top 5 เสมอ

และเมื่อพูดถึงการพัฒนาทักษะการสื่อสาร คนส่วนใหญ่มักนึกถึงการ ‘สื่อ’ สาร ด้วยการพูด การนำเสนอ หรือการเขียน โดยมองข้ามเรื่องที่สำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากันคือเรื่อง…

การฟัง

หลายคนอาจสงสัยว่า การฟัง มีอะไรให้ฝึกด้วยหรือ? สิ่งแรกที่ต้องเข้าใจก่อนว่า การได้ยิน กับการฟัง ไม่เหมือนกัน ไม่ว่าเราจะรู้ตัวหรือไม่ แต่การฟังจะมีวัตถุประสงค์อยู่

โค้ชผมเคยเล่าให้ฟังว่าการฟังมีอยู่ 3 แบบ ซึ่งจะส่งผลต่อวิธีการตอบสนอง และผลลัพธ์ที่จะเกิด โดยการฟังแต่ละแบบนี้จะใช้ในโอกาสที่ต่างกัน

1. ฟังเพื่อเอาชนะ (listen to win)

การฟังแบบแรก จะเป็นการฟังหาจุดอ่อนของประโยคอีกฝ่าย อาจเป็นรายละเอียดที่คลาดเคลื่อน ไม่ครอบคลุม และรอจังหวะที่ตอบกลับเพื่อชักจูงให้อีกฝ่ายเห็นว่าสิ่งที่เราคิดนั้นถูกต้อง การฟังจะเป็นการเลือกฟังบางประโยค โดยเฉพาะสิ่งที่ยืนยันความเชื่อ หรือธงในใจ

เวลาคนที่โต้เถียง หรือคิดว่าตัวเองเหนือกว่า รู้ดีกว่าคนอื่นมักจะใช้การฟังเพื่อเอาชนะ เพื่อรอตอบกลับและพิสูจน์ว่าตัวเองถูก หรือรู้มากกว่า

2. ฟังเพื่อแก้ปัญหา (listen to fix)

การฟังแบบที่สอง คนฟังจะได้ยินทุกอย่างเป็นปัญหา ระหว่างที่ฟัง เขาก็พยายามคิดหาวิธีแก้ไขปัญหาให้อีกฝ่ายด้วยความหวังดี แล้วพยายามที่จะเสนอความเห็นจากประสบการณ์ของตัวเองบ้าง อาจที่อ่านมา หรือได้ยินจากผู้อื่นมาบ้าง โดยอาจไม่ได้สนใจว่าอีกฝ่ายต้องการวิธีแก้ปัญหานั้นหรือไม่

ผู้ชายหลายคนอาจตกเผลอใช้การฟังแบบนี้เวลาคุณผู้หญิงบ่น หรือพูดเพราะอยากให้เห็นใจ เข้าใจความรู้สึก แต่กลับใช้วิธีฟังเพื่อแก้ปัญหา และตอบกลับด้วยทางแก้ไปแทนซึ่งอาจสร้างปัญหาใหม่ให้ตัวเองโดยไม่รู้ตัว

3. ฟังเพื่อเรียนรู้ (listen to learn)

การฟังแบบที่สาม เป็นการฟังด้วยความสนใจใคร่รู้ อยากเข้าใจสิ่งที่อีกฝ่ายพูดมากขึ้น เปรียบเหมือนฟองน้ำที่พร้อมดูดซับน้ำ การฟังแบบนี้มักจะตามด้วยคำถามเพื่อเรียนรู้เพิ่มเติม ไม่ได้มีธงคำตอบ แต่ถามเพราะอยากรู้ อยากเข้าใจสิ่งที่อีกฝ่ายพยายามสื่อจริงๆ

การฟังแบบนี้เหมาะทั้งในการทำความรู้จักกับคนใหม่ๆ เช่นเดียวกับการฟังคนที่เห็นต่าง เพื่อเข้าใจบริบท วิธีคิด และเหตุผลของอีกฝ่าย


แต่ละคนมักจะมี default mode ของการฟังอยู่ หากเราเข้าใจถึงการฟังทั้ง 3 แบบนี้ และปรับให้เหมาะกับสิ่งที่เราต้องการจากการฟังนั้น จะเป็นการพัฒนาทักษะการสื่อสารของตัวเองที่หลายคนมองข้ามไป